Çocuğunuz Neden Oyun Oynar?

Aslında sadece çocuklar değil yetişkinler ve hayvanlar da oyuna ihtiyaç duyar. Çocuklar ve genç hayvanlar sürekli kendini tekrarlayan oyunlardan hoşlanırlar. Bir grup fare gözlemlenmiştir ve oyuncu farelerin oyundan uzak farelere göre beyinlerinin daha büyük olduğu bilimsel olarak ispatlanmıştır. Bazı hayvanların iktidar savaşı oyunları oynandığı görülmüştür.

Mesela güçlü bir kaplan  kendi cinsinden daha cılız bir hayvana oyun içinde zarar vermeden ama sürekli üste çıktığını ispatlayan oyunlar oynar. Bir kedi bir top yünün etrafında defalarca koşar. Bir köpek attığınız çubuğa onlarca defa koşar. Oyun kendini güvende hissedeceği bir atmosfer oluşturulduğunda yani açlık ve güvenlikle uğraşmayan her canlı için bir ihtiyaçtır.

Çocuklarımız için de “oyun hayatın provasıdır”. Onlar da defalarca aynı oyunu oynar. Siz “offf sıkılmadın mı evladım” gibi yakınmalar da bulunduğunuz zaman da çocuk gerilir. Oyundan kastımız teknolojik oyunlar değil tabiki… Hiç bir çocuk harekete geçmeden öğrenemez. Kendine ve diğer kişilere zarar vermediği sürece çocuğun bedensel hareketleri engellenmemelidir. Aynı yokuştan defalarca inip çıkmak ister, asansörü değil merdiveni kullanmak ister, koltuktan defalarca atlamak ister… Aslında çocuk kendini güven de sağlıklı hissettiği sürece sürekli hareket etmek ister.

Kendi kaygılarımızdan dolayı çocuğu durdurduğumuz sürece de gelişimi geriler ve bize muhtaç olmaya başlar. Oyun sosyal gelişimi için de çok önemlidir. Çocuk oyuncağını yere fırlatıyor ise çocuk oyuncağını sürekli sert bir nesneye vuruyor ise bunu sizi rahatsız etmek için yapmıyordur emin olun… Sizin için o ses rahatsız edici olabilir, sizin için yeni aldığınız oyuncağın kırılması da hoş olmayabilir ama o sırada çocuğunuz sesi, sertliği-yumuşaklığı, yer çekimini keşfediyor olabilir.

Bunlar için artık çok mu büyük o zaman öfkesini o oyuncaktan çıkartıyor olabilir. Öfke bir duygudur çocuk bunu keşfetmenin ve boşaltmanın bir yolunu bulmak zorundadır. Hayır tamamen benim dikkatimi çekmek için yapıyor mu diyorsunuz? Demek ki zamanında keşiflerine çok tepki gösterdiniz ve çocuğunuz sizin dikkatinizi çekmek için bu yolu kullanıyor demektir.

Çocuğunuz 4 yaştan sonra kurgulu oyunlar oynamaya başlar. Diyelim sizi de oyuna kattı ve oyuncakları konuşturuyorsunuz. Çocuk bir oyuncağın ısrarla ağlamasını talep ediyor sizden. Siz de ısrarla “evladım bunda ağlanacak ne var ağlamasın gülsün” diyorsunuz. Çocuğunuz öfkelenmeye ya da mızmızlanmaya başlar. Çünkü o oyuncağını ısrarla tekrarlı bir şekilde ağlatıyor ise bilin ki kendisiyle ilgili bir terapi peşindedir. Çocuğunuz oyun oynarken yeni bir arkadaşı ile tanıştığında nasıl davranacağının provasını yapıyor, canı acıdığında nasıl davranacağının provasını yapıyor, öğretmenine nasıl davranacağının provasını yapıyor, öfkeyi, kıskançlığı, sevinci, hüznü tanıyor… İzin verin…

Özetle; çocuk talep etmediği sürece oyununa müdahale edilmemelidir. Siz mesajlarınızı daha size ait zamanlarda ya da size verilen rolü bozmadan gerektirdiği ölçüde vermelisiniz. Unutmayalım çocuk için yemek yemek su içmek ne kadar hayati bir önem taşıyor ise oyun oynamak ve hareket etmek de onun ruhu için o kadar önemlidir.

Nazan Akpolat